Θλίψη προκάλεσε η είδηση του θανάτου της θρυλικής Ροζίτας Σώκου, η οποία έφυγε στα 98 της χρόνια έπειτα από μάχη με τον κορονοϊό. Η γνωστή δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου και συγγραφέας νοσηλευόταν το τελευταίο διάστημα στο νοσοκομείο “Αλεξάνδρα”.
Η κόρη της Ιρένε Μαραντέι, με ανάρτησή της στο facebook, υπογράμμισε πως η μητέρα της “είχε πρόσφατα γιορτάσει τα 98α της γενέθλια και είχε μόλις ολοκληρώσει τη 2η, επαυξημένη και βελτιωμένη έκδοση της μνημειώδους αυτοβιογραφίας της με τίτλο “Ο αιώνας της Ροζίτας”. Τον αιώνα βέβαια δεν τον έφτασε, αλλά καλύτερα για κείνη, γιατί ήταν ήδη πολύ κουρασμένη και ταλαιπωρημένη”.
Το όνομά της συνδέθηκε με την εκπομπή ταλέντων “Να η ευκαιρία” καθώς έτσι μπήκε στα σπίτια όλων των Ελλήνων και έγινε γνωστή. Δεν ήταν λίγες οι φορές που είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων με τις δηλώσεις της, αλλά ποτέ δεν φοβήθηκε να εκφράσει την άποψή της, μια άποψη που την εξέφραζε με τον μοναδικό της τρόπο χωρίς να λειαίνει τις λέξεις.
Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις της για τη Μελίνα Μερκούρη, την οποία δεν εκτιμούσε καθόλου. Μάλιστα, το 2018, σε συνέντευξή της στην εκπομπή “Πρωινό” είχε αναφερθεί στις αντιδράσεις της οικογένειας της Μερκούρη από όσα εκείνη έγραψε στον δεύτερο αυτοβιογραφικό της τόμο “Ο αιώνας της Ροζίτας (1957-2017)”:
“Θύμωσαν οι δικοί της με αυτά που είπα για τη Μελίνα Μερκούρη και δεν βλέπουν ότι στη δική της αυτοβιογραφία γράφει ότι δεν έχει διαβάσει ένα βιβλίο. Εμένα δεν με πειράζει που δεν έχει διαβάσει βιβλίο, εγώ κριτικός είμαι, είπα ότι είναι ελεεινή ηθοποιός”, είχε σημειώσει η θρυλική δημοσιογράφος και κριτικός.
Ωστόσο όταν η δημοσιογράφος σημείωσε ότι συμπίπτει η γνώμη της είναι σύμφωνη με εκείνη της Χρυσούλας Διαβάτη, η οποία είχε πει πως η Μελίνα Μερκούρη δεν ήταν καλή ηθοποιός, η Ροζίτα Σώκου, σημείωσε: “Είπε η Διαβάτη ότι δεν είναι καλή ηθοποιός η Μελίνα; Μα τώρα θα περάσουμε δύο ώρες να μιλάμε για ασήμαντα όντα που πέθαναν εδώ και καιρό;”.
Στο σχόλιο ότι δεν φοβήθηκε να γράψει πολλά σ’ αυτό το βιβλίο υπογράμμισε: “Τι να φοβηθώ, εγώ που θα πεθάνω μεθαύριο θα φοβηθώ τους ζωντανούς;”, ενώ σημείωσε ότι υπερίσχυσε η αγγλική της ανατροφή και στις συνεντεύξεις της δεν έκανε ποτέ προσωπικές ερωτήσεις.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1923. Ήταν κόρη του δημοσιογράφου, θεατρικού συγγραφέα και εκδότη Γεωργίου Σώκου και της Τιτίκας Μιχαηλίδου, με καταγωγή από τη Σμύρνη. Παρακολουθούσε από νηπιακής ηλικίας μαζί με τον παππού της Φώτη Μιχαηλίδη, μανιώδη θεατρόφιλο και κινηματογραφόφιλο, τις κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις που παίζονταν στην Αθήνα.
Αποφοίτησε από το Αρσάκειο Γυμνάσιο Θηλέων, σπούδασε στη σχολή καλών τεχνών, μαθήτευσε κοντά στον Γιάννη Τσαρούχη, παρακολούθησε τη δραματική σχολή Βασ. Ρώτα. Διατηρούσε τις ιδιόχειρες προσωπικές της κριτικές από την εποχή του Γυμνασίου. Το 1937 πέθανε ο πατέρας της ύστερα από μακρόχρονη ασθένεια και εκείνη ξεκίνησε να εργάζεται ως μεταφράστρια και καθηγήτρια ξένων γλωσσών. Μετά την απελευθέρωση σπούδασε Λογοτεχνία του 20ού αιώνα στην Οξφόρδη, όπως αναφέρεται στο βιογραφικό της στο κανάλι της στο youtube.
Το 1957 παντρεύτηκε τον Ιταλό δημοσιογράφο Μάνλιο Μαραντέι και αναχώρησε για την Ιταλία. Το 1958 απέκτησε την κόρη της Ιρένε και το 1961 επέστρεψε μαζί της στην Ελλάδα.
Η δημοσιογραφική καριέρα
Υπήρξε από τις πρώτες και γνωστότερες Ελληνίδες γυναίκες δημοσιογράφους. Από το 1947 ως το 2004, έγραφε για κινηματογράφο, θέατρο και οτιδήποτε άλλο, ενώ στο ευρύ κοινό, έγινε γνωστή από την τηλεοπτική εκπομπή “Να η Ευκαιρία” (τη δεκαετία ’70-΄80).
Εργάστηκε στο περιοδικό Χόλιγουντ, στις εφημερίδες Οι καιροί (1948-1950), Ανεξαρτησία (1949), Βραδυνή (1949-1955) και συγχρόνως στην Athens News (1952-1980). Το 1953 η Ελένη Βλάχου, που ως τότε έγραφε η ίδια την κινηματογραφική κριτική της Καθημερινής, της παρέδωσε τη στήλη, την οποία η Σώκου διατήρησε για αρκετά χρόνια, συνεργαζόμενη και με τα περιοδικά Εκλογή και Εικόνες.
Όταν έναν χρόνο αργότερα πήγε στην Ιταλία, διατήρησε τη συνεργασία της με την Ελένη Βλάχου στο περιοδικό Εκλογή. Εκεί γνώρισε τον γελοιογράφο Γιάννη Κυριακόπουλο (κατά κόσμον ΚΥΡ), τον οποίο σύστησε στην Ελένη Βλάχου. Επιστρέφοντας το 1961 στην Ελλάδα, στήριξε τη δημιουργία της Μεσημβρινής (1961-1965).
Συνεργάστηκε επί χρόνια με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, γράφοντας φυλλάδια και παρουσιάζοντας ταινίες πριν από τις κυριακάτικες προβολές τους.
Μετά το πραξικόπημα του 1967, η Ελένη Βλάχου έκλεισε την Καθημερινή φεύγοντας στο εξωτερικό και η Ροζίτα Σώκου αποτέλεσε το ένα από τα δύο στελέχη της εφημερίδας που αρνήθηκαν να υπογράψουν τη συλλογική μήνυση κατά της Βλάχου. Με την υπογραφή της θα συνομολογούσε πως είχε άδικο η Ελένη Βλάχου όταν υποστήριζε πως υπό το υφιστάμενο καθεστώς ήταν αδύνατον να συνεχιστεί η έκδοση μιας αντικειμενικής εφημερίδας. Για την άρνησή της αυτή, η Σώκου πέρασε από πειθαρχικό συμβούλιο, όπου απειλήθηκε με διαγραφή από την ΕΣΗΕΑ. Στη συνέχεια συνεργάστηκε στη δημιουργία του περιοδικού του Γιάννη Πουρνάρα Επίκαιρα, καθώς και στο Πρώτο. Το 1968 πήγε για λογαριασμό του τελευταίου σε αποστολή στη Σοβιετική Ένωση και στο Χόλιγουντ.
Από το 1969 έως το 2005 διήρκεσε η συνεργασία της με την εφημερίδα Ακρόπολη. Από το 1970 προστέθηκε και η Απογευματινή. Έγραφε κριτική κινηματογράφου, θεάτρου, μπαλέτου. Διατηρούσε διάφορες προσωπικές σελίδες με χρονογραφήματα, πορτρέτα καλλιτεχνών ή αναμνήσεις, καθώς και ανταποκρίσεις από κινηματογραφικά και θεατρικά φεστιβάλ. Στις ανταποκρίσεις της έδινε αγώνα να βοηθήσει ταλαντούχους δημιουργούς που θεωρούσε ότι αδικούνταν από το κατεστημένο.
Σε σειρές άρθρων συχνά καταπιανόταν με τολμηρά για τη δεκαετία του ’70 θέματα, όπως η ομοφυλοφιλία ή η έντονη καταγγελία της ενάντια στο ξεπούλημα διανοούμενων σε συσχέτιση με τις επιχορηγήσεις του Ιδρύματος Φορντ. Αυτό ήταν κάτι που την έφερε σε αντιπαράθεση με τον παλιό της αγαπημένο Ιάννη Ξενάκη και τη γυναίκα του Φρανσουάζ, οι οποίοι διέψευσαν όσα είχαν πει δηλώνοντας πως δεν της είχαν παραχωρήσει ποτέ συνέντευξη.
Όταν η Καθημερινή ξανάρχισε την κυκλοφορία της, η Σώκου έγραφε έως το 1987 στο κυριακάτικο φύλλο με το ψευδώνυμο Ειρήνη Σταύρου. Για ένα διάστημα έγραφε στο Έθνος της Κυριακής και στον Κόσμο του Επενδυτή. Επί χρόνια διατηρούσε σελίδα στο περιοδικό Παιδί και Νέοι γονείς. Από το 1984 έως το 2006 ανέλαβε μια σελίδα στο εβδομαδιαίο περιοδικό Τηλέραμα, όπου προσπαθούσε να δώσει λύσεις στα προβλήματα που της έθεταν οι αναγνώστες, σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρει η Βικιπαίδεια.
Έχει μεταφράσει πολλά βιβλία (π.χ. το δίτομο έργο “Κινηματογράφος” του εκδοτικού οίκου Πάπυρος-Λαρούς) και θεατρικά έργα, ενώ δικά της έργα είναι το “Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι”, το “Que Voltaire”, το “Λεντς” κ.α. Έχει συγγράψει τα βιβλία: “Αναστάσιος” (Εκδ. Κάκτος, 1985) “Νουρέγεφ, όπως τον γνώρισα” (Εκδ. ΚΑΚΤΟΣ, 1983) “Ο Μάριος κι εγώ” (Εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, 2005) “Ο αιώνας της Ροζίτας” (Εκδ. ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ, 2017)
Ροζίτα Σώκου
Ραδιόφωνο
Είχε τη δική της εκπομπή με συνεντεύξεις διάσημων και άσημων που μιλούσαν για τα θετικά και τα αρνητικά του επαγγέλματός τους. Είχε ακόμα μία εκπομπή ποικίλης ύλης μαζί με τον Κώστα Φέρρη με τίτλο Λίθοι και κέραμοι.
Τηλεόραση
Στην τηλεόραση έγινε γνωστή με την εκπομπή ταλέντων Να η ευκαιρία, που σημείωσε μεγάλη τηλεθέαση (1977-1983), ως μέλος της κριτικής επιτροπής, όπου ξεχώριζε για την καλλιέργεια και την αμεσότητά της.
Το 1992-1993 είχε εκπομπή στο Νew Channel με τίτλο Οι επισκέπτες της νύχτας. Υποδεχόταν προσωπικούς φίλους, επώνυμους και ανώνυμους, για μια απρογραμμάτιστη κουβεντούλα στο σαλόνι του σπιτιού της.
Το 1995-1996 εμφανιζόταν μία φορά την εβδομάδα στον Πρωινό καφέ του ΑΝΤ1.
Το 1997 το Κανάλι 5 επιχείρησε να αναβιώσει την επιτυχία του Να η ευκαιρία σε μια εβδομαδιαία εκπομπή παρουσίασης ταλέντων με τίτλο Όνειρα στο φως συγκεντρώνοντας τους: Σώκου, Κατσαρό, Ντάριο μαζί με νέους συνεργάτες.
Όλο αυτό το διάστημα η Σώκου είχε εμφανίσεις σε διάφορες εκπομπές, ακόμη και στη διαδικτυακή τηλεόραση, εκφράζοντας την άποψή της άφοβα, συχνά προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων.
Θέατρο – Μονογραφίες
Το 1974 άρχισε η ενασχόλησή της με το θέατρο γράφοντας Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέϋ του Όσκαρ Ουάϊλντ και διασκευάζοντας το έργο Λεντς για το Θέατρο Έρευνας του Δημήτρη Ποταμίτη. Αργότερα μετέφρασε τα έργα: Σοκ του Σαμ Σέπαρντ και Με θέα τη θάλασσα του Έντουαρντ Άλμπι, που ανέβηκαν το 1995 και 1996 αντίστοιχα στο θέατρο του Γιώργου Μεσσάλα.
Συνεργάστηκε με την κόρη της στη μετάφραση του έργου Συγκομιδή της Μάντζουλα Παντμανάμπαν, που πήρε το 1998 το πρώτο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Θεάτρου του Ιδρύματος Α. Ωνάση και της Ιεζάβελ του Ζαν Ανούιγ, που ανέβασε ο θίασος Τζένης Ρουσσέα το 1999. Το 1999-2000 ξαναπαρουσιάστηκε το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι, αυτή τη φορά από τον θίασο του Στράτου Τζώρτζογλου.
Έχει γράψει και δημοσιεύσει μονογραφίες για πρωταγωνιστές στο χώρο της τέχνης: Νουρέγιεφ (1983), Αναστάσιος (1985), Νουρέγιεφ – όπως τον γνώρισα (2003), Ο Μάριος κι εγώ (2005). Επίσης το θεατρικό έργο Quai Voltaire (1991), εμπνευσμένο από τη ζωή της στο Παρίσι κοντά στον Ρούντολφ Νουρέγιεφ. Το 2014 άρχισε να ετοιμάζει, σε συνεργασία με την κόρη της, την αυτοβιογραφία της με τίτλο Τα χρόνια της Ροζίτας.
Μεταξύ 2006 και 2009 δίδαξε Ιστορία Θεάτρου στη δραματική σχολή Μέλισσα της Έλντας Πανοπούλου και μετέπειτα στη δραματική σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου.
Διακρίσεις
Το 1986 τιμήθηκε από τη Γαλλική Κυβέρνηση με το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Chevalier de l’ Ordre des Arts et des Lettres) για τις υπηρεσίες της στον κινηματογράφο.
Το 1988 το Ίδρυμα Μπότση της απένειμε βραβείο για την προσφορά της στη δημοσιογραφία.
Το 2009 η ΕΣΗΕΑ την τίμησε για την καταξιωμένη δημοσιογραφική της πορεία, το επαγγελματικό ήθος της και την προσφορά της στον κλάδο.
Το 2009 βραβεύτηκε στην τιμητική εκδήλωση Από το 1 στο 50: Το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συναντά την 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου στο πλαίσιο της 50ής επετειακής διοργάνωσης, ανάμεσα σε άλλα πρόσωπα που σηματοδότησαν την ίδρυση και εξέλιξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Τα βιογραφικά στοιχεία από τη Βικιπαίδεια και το youtube
