ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΣΤΕΡΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΩΔΟΜΗΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ Β ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
Το θέμα της στερέωσης της ανωδομής της Βασιλικής Β των Φιλίππων ετέθη για πρώτη φορά σε συζήτηση το Μάιο του 2014, όταν μετά από σεισμική δόνηση διαπιστώθηκε μικρομετατόπιση των άνω λιθοπλίνθων των ιστάμενων πεσσών. Ακολούθησε αυτοψία από στελέχη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης, οπότε από κοινού σχεδιάστηκε το πρώτο πλάνο εργασιών. Στη συνέχεια η 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων επιχορηγήθηκε με το ποσό των 60.000 ευρώ για την προμήθεια ικριωμάτων, προκειμένου να μπορέσει να γίνει εξέταση της κατάστασης. εκ του σύνεγγυς. Η προμήθεια και τοποθέτηση των ικριωμάτων έγινε το Δεκέμβριο του 2014.
Με δεδομένο ότι η πρώτη μετακίνηση των άνω λιθοπλίνθων σήμανε καμπανάκι για την ευστάθειά των πεσσών, άρχισε η συγκέντρωση του αρχειακού υλικού, (σχεδιαστικού, περιγραφικού, και φωτογραφικού) που θα αποτελούσε τη βάση οποιασδήποτε μελλοντικής ενέργειας, παράλληλα με μια νέα αποτύπωση των ιστάμενων ερειπίων, εργασία που άρχισε από την Εφορεία Καβάλας, και ολοκληρώθηκε από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων
Μεσολάβησε δηλαδή διάστημα δυο ετών κατά το οποίο και αυτοψίες έγιναν και πολλές συζητήσεις και συναντήσεις, διάστημα κατά το οποίο ο κ. Λυχούνας ήταν απών από τα υπηρεσιακά του καθήκοντα, καθώς πρόσφερε υπηρεσίες στο Δήμο Καβάλας, ως αντιδήμαρχος Πολιτισμού.
Η τελική μορφή της μελέτης εστάλη στην Εφορεία μας στις 2/5/2017 περίοδο κατά την οποία ο κ. Λυχούνας δεν ήταν τμηματάρχης, αλλά απλό στέλεχος της Υπηρεσίας μας. Επιπλέον το συγκεκριμένο διάστημα έλειπε με εκπαιδευτική άδεια ενός μηνός από 24/4/2017.
Η μελέτη ωστόσο ετέθη υπόψη του και συζητήθηκε. Και οι δυο είχαμε την άποψη ότι το εύρος των προτεινόμενων εργασιών ήταν εκτεταμένο, άποψη που καταγράφηκε στην εισήγηση της Εφορείας. Επισημαίνεται ότι ο κ. Λυχούνας δεν κατέθεσε την περίοδο εκείνη κάποια εμπεριστατωμένη υπηρεσιακή αναφορά για να εκφράσει την πλήρη απόρριψη της μελέτης.
Η μελέτη εισήχθη στο Κατά Νόμο αρμόδιο Συλλογικό Όργανο του ΥΠΠΟΑ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) όπου συμμετέχουν και ειδικοί επί στατικών θεμάτων μνημείων και εγκρίθηκε.
Ακολούθησε η προετοιμασία της μελέτης εφαρμογής και όλων εκείνων των βημάτων για να ωριμάσει το έργο ώστε να ενταχθεί σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα. Δεδομένου ότι το έργο θα είχε φορέα εκτέλεσης τη Διεύθυνση Αναστήλωσης του ΥΠΠΟΑ, η ίδια Υπηρεσία ανέλαβε και την ωρίμανση των επόμενων βημάτων, κοινοποιώντας μας τα διάφορα έγγραφα
Στη συνάντηση της 27ης Μαϊου 2020 με τον ανάδοχο του έργου, τους επιβλέποντες της Αναστήλωσης και μένα συζητήθηκαν πρωτίστως θέματα οργάνωσης του εργοταξίου του αναδόχου και μεταξύ άλλων έγινε αναφορά σε μάρμαρο Προκονήσου.
Επιστρέφοντας στην Εφορεία και επειδή από τη βιβλιογραφία γνώριζα ότι δεν αναφέρεται η χρήση προκονησιακού μαρμάρου στη Βασιλική Β’, συζήτησα το θέμα με τον κο Λυχούνα, ο οποίος μου το επιβεβαίωσε συντάσσοντας και σχετική αναφορά.
Αφού έλεγξα τη μορφή της μελέτης που είχα στη διάθεσή μου (η μορφή πριν την εισαγωγή στο ΚΑΣ) διαπίστωσα ότι δεν αναφέρεται πουθενά το είδος του μαρμάρου που θα χρησιμοποιηθεί. Απεναντίας σε πολλά σημεία της μελέτης τονίζεται ότι τα νέα υλικά θα είναι ίδια με το αυθεντικό υλικό. Για το λόγο αυτό συνέστησα στον κ. Λυχούνα να περιμένουμε να λάβουμε την εγκεκριμένη μελέτη στην τελική της μορφή, αλλά και τη μελέτη εφαρμογής και να επανεξετάσουμε το θέμα σε μια συνάντηση με τα στελέχη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης.
Το τελικό σώμα της μελέτης με όλα τα σχετικά τεύχη και σχέδια παρεδόθη στην Εφορεία μας την Παρασκευή 26.6.2020. Τόσο η εγκεκριμένη μελέτη, όσο και η μελέτη εφαρμογής δεν αναφέρει ονομαστικά το είδος του μαρμάρου. Αναφέρεται σε ένα άρθρο της συγγραφής υποχρεώσεων του αναδόχου
Είναι απορίας άξιο λοιπόν γιατί ο κος Λυχούνας επέλεξε τη συγκεκριμένη στιγμή και τον συγκεκριμένο τρόπο να θέσει το θέμα όταν δεν είχαν δρομολογηθεί ακόμη οι υπηρεσιακοί τρόποι αντιμετώπισης του και χωρίς πλήρη γνώση του θέματος.
Για μένα είναι λυπηρό που στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας αποφάσισε να επιτεθεί με τον πιο ανάρμοστο τρόπο σε στελέχη συναρμόδιας Υπηρεσίας, τους οποίους γνώριζε για πρώτη φορά, άρα δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει το έργο που έχουν επιτελέσει, και με δεδομένη τη μακρόχρονη απουσία του τις εργατοώρες που αφιέρωσαν για την εκπόνηση της μελέτης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΔΑΔΑΚΗ
ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ 12Ης ΕΦΟΡΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ
