Χωρίς πρωτόκολλα και περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας του κορονοϊού περνούν οι φετινές γιορτές, ωστόσο δεν είναι λίγες οι οικογένειες που πλήττονται από τη μεγάλη έξαρση των αναπνευστικών ιών και πολύ συχνά και από τις επιπλοκές τους. Πως να παραμείνετε υγιείς και να προστατεύσετε τους γύρω σας.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι να είμαστε χαρούμενοι αυτές τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, καθώς η πανδημία του κορονοϊού έχει υποχωρήσει σημαντικά, ενώ υπάρχουν πλέον εμβόλια και θεραπείες.
Μετά από μια μακριά περίοδο μπορούμε πλέον να μην τρομοκρατούμαστε από τη νόσο COVID-19, αν και δεν μπορούμε να είμαστε εντελώς “ανέμελοι”.
Η επιστροφή στην «κανονικότητα» φέρνει μαζί της, την επιστροφή σε υψηλά ποσοστά, όλων των άλλων χειμερινών ιών που είχαν σχεδόν εξαλειφθεί τους δύο προηγούμενους χειμώνες, εξαιτίας των μη φαρμακευτικών μέτρων προστασίας, τις μάσκες και την κοινωνική αποστασιοποίηση.
Έτσι πλέον μαζί με την COVID-19, οι χώρες του βορείου ημισφαιρίου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, βιώνουν ένα πρωτοφανές κύμα αύξησης της γρίπης, του RSV (αναπνευστικού συγκυτιακού ιού), αλλά και των άλλων ιών του κοινού κρυολογήματος.
Όλες αυτές οι λοιμώξεις σε συνδυασμό, οδηγούν σε μεγάλη αύξηση τις εισαγωγές στα νοσοκομεία και για μία ακόμη φορά, επιβαρύνουν τα συστήματα υγείας.
Ειδικά στην Ελλάδα, είναι τεράστιος ο αριθμός των νοσηλευομένων παιδιών, καθώς μέχρι στιγμής, αποτελούν την πιο βαριά πληττόμενη από αυτό το κοκτέιλ ιώσεων, κοινωνική ομάδα.
“Ανοσολογικό χρέος” εξαιτίας των μέτρων κατά της πανδημίας
Σε πρόσφατη επιστημονική εκδήλωση, η Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας, Βάνα Παπαευαγγέλου, έκανε λόγο για το “ανοσολογικό χρέος” που πληρώνουμε εξαιτίας των lockdown και των μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων για τον περιορισμό της COVID-19 (χρήση μάσκας, υγιεινή των χεριών, αποφυγή συγχρωτισμού) που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της έκθεσης μικρών και μεγάλων στις ιογενείς λοιμώξεις.
“Κάποιοι ισχυρίζονται ότι δεν θα είναι μόνο φέτος ο χειμώνας έτσι, αλλά θα είναι και του χρόνου – μένει να το δούμε”, τόνισε η ίδια και πρόσθεσε:
“Σίγουρα αυτό οφείλεται στο “ανοσολογικό χρέος” που δημιουργήθηκε, αλλά ίσως να συμβάλλει και η μειωμένη δραστηριότητα της εγγενούς ανοσίας. Κάναμε δηλαδή τα παιδιά μας, να “χαζέψει” λίγο το ανοσολογικό τους σύστημα, με την απουσία έκθεσης σε λοιμογόνους παράγοντες”.
Δείτε επίσης: Β. Παπαευαγγέλου: Όλη η Ελλάδα “βράζει” από ιώσεις – Πρώτη φορά ράντζα στην Παιδιατρική του «Αττικόν«
Ωστόσο, φέτος και μετά από δύο χρόνια περιορισμών, οι άνθρωποι συγχρωτίζονται πολύ περισσότερο σε σύγκριση με πέρυσι. Έτσι είναι αναμενόμενο, μαζί με την κοινωνικοποίηση να αυξάνεται και η διασπορά των ιών.
Τι πρέπει να κάνετε λοιπόν, αν βρεθείτε αντιμέτωποι με έντονα συμπτώματα τις ημέρες των εορτών.
COVID-19 ή άλλοι αναπνευστικοί ιοί;
Τα προηγούμενα χρόνια, όλες οι χώρες εφάρμοζαν πρωτόκολλα πρόληψης από την πανδημία του κορονοϊού με συγκεκριμένες οδηγίες και μέτρα που θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους οι πολίτες για να μην αρρωστήσουν, αλλά και να μην κολλήσουν τους γύρω τους.
Φέτος, όμως, όλα εξαρτώνται από την προσωπική ευθύνη και την «κοινή λογική».
Ο Simon Nicholas Williams, Λέκτορας Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Swansea του Ηνωμένου Βασιλείο και Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικών Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Northwestern, στο Σικάγο των ΗΠΑ, υποστηρίζει στο «The Conversation», πως η κοινή λογική δεν υπάρχει σε καταστάσεις πρωτόγνωρες, όπως αυτές που ζούμε από την πανδημία του κορονοϊού και μετά.
“Κανείς μας δεν έχει ζήσει μια πανδημία στο παρελθόν και μαθαίνουμε, καθώς προχωράμε. Σίγουρα τα lockdown και άλλοι αυστηροί κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης αποτελούν -και πρέπει να αποτελούν- παρελθόν. Αλλά οι άνθρωποι συνεχίζουν να χρειάζονται καθοδήγηση”, αναφέρει.
Συγκεκριμένα, για την COVID-19 εξακολουθούν να υπάρχουν οδηγίες, πχ. από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ωστόσο, η πρόκληση είναι να γνωρίζει κάποιος εάν πράγματι έχει COVID-19.
Μέρος του προβλήματος είναι ότι αρκετά συμπτώματα της νόσου COVID-19 είναι κοινά με τις άλλες ασθένειες του αναπνευστικού.
Επίσης, στις νεότερες παραλλαγές της Όμικρον τα συμπτώματα δεν είναι πλέον τόσο ευδιάκριτα, όσο ήταν με το αρχικό στέλεχος της Γουχάν και τις παραλλαγές Άλφα και Δέλτα (για παράδειγμα, «συνεχής βήχας» ή απώλεια γεύσης ή όσφρησης).
Τα πιο κοινά συμπτώματα της COVID-19 περιλαμβάνουν τώρα πονόλαιμο, καταρροή ή βουλωμένη μύτη και βήχα χωρίς φλέγματα. Δηλαδή, τα ίδια συμπτώματα με τη γρίπη και το κοινό κρυολόγημα.
Έτσι αν έχετε αμφιβολίες σχετικά με το ποιος ιός έχει καταλάβει τον οργανισμό σας, αγοράστε ένα διπλό self test γρίπης και COVID-19 από φαρμακείο, για να το κάνετε μόνοι σας εύκολα στο σπίτι.
Το τεστ είναι ενδεχομένως ο πιο ασφαλής τρόπος για να ξέρετε με βεβαιότητα εάν ο βήχας ή το φτέρνισμά σας οφείλεται σε COVID-19 ή όχι.
Η έγκαιρη διάγνωση του κορονοϊού, της γρίπης -αλλά και της πνευμονίας που συχνά τις συνοδεύει ως επιπλοκή- είναι πολύ σημαντική, καθώς εξακολουθούν να ευθύνονται σε σημαντικό ποσοστό για τους θανάτους σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας.
Η ιεράρχηση των μέτρων προστασίας
Για να μείνουμε ασφαλείς και να προστατεύσουμε τους γύρω μας αυτές τις γιορτές, ο Simon Nicholas Williams προτείνει να βασιστούμε σε αυτό που αποκαλεί ο ίδιος, «ιεραρχία της προστασίας».
Πρόκειται για ένα μοντέλο, το οποίο χρησιμοποιείται για τη διαχείριση της ασφάλειας στους χώρους εργασίας.
Το μοντέλο περιγράφει πέντε επίπεδα προστασίας από κινδύνους στο χώρο εργασίας.
Αντικαθιστώντας τους επαγγελματικούς κινδύνους με τους ιούς του αναπνευστικού, αυτό το μοντέλο -όπως προτείνει ο ίδιος- μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καθοδήγηση των ενεργειών μας εάν έχουμε συμπτώματα – COVID-19 ή από άλλο ιό – στις γιορτές (ή οποιαδήποτε στιγμή).
- Προστασία μέσω περιορισμού: Ο μόνος σίγουρος τρόπος για να μην εξαπλωθεί μια αερομεταφερόμενη νόσος είναι να μην έρθει κάποιος σε στενή επαφή με άλλο άτομο, ενώ είναι μεταδοτικός.
Κάποιοι άνθρωποι, ωστόσο, μπορεί να μην μπορούν να απομονωθούν .
Ίσως πρέπει, όμως, να φροντίσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα αυτές τις γιορτές, παρά να μην αντέχουν να αντιμετωπίσουν την προοπτική να περάσουν και πάλι μόνοι τους τις γιορτές.
- Προστασία με υποκατάσταση: Εάν δεν μπορούμε να εξαλείψουμε εντελώς τις επαφές μας όταν έχουμε συμπτώματα, μπορούμε τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να τις μειώσουμε, ειδικά τις επαφές με τα άτομα που ανήκουν στις κλινικά ευάλωτες κατηγορίες των συνανθρώπων μας.
Μια καλή ιδέα είναι οι συναντήσεις σε εξωτερικούς χώρους, όταν είναι δυνατόν και το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Οι ιοί μεταδίδονται λιγότερο εύκολα σε υπαίθριους χώρους (π.χ. χριστουγεννιάτικες αγορές), από ό,τι σε εσωτερικούς χώρους.
- Μηχανική προστασία: Εάν δεν μπορούμε να συναντηθούμε σε εξωτερικούς χώρους (άσχημες καιρικές συνθήκες), τότε μπορούμε τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε τους εσωτερικούς χώρους καλά αεριζόμενους, για παράδειγμα ανοίγοντας τα παράθυρα ή με την προμήθεια φορητών φίλτρων αέρα HEPA.
- Κοινωνική προστασία: Όταν πρέπει να συναντηθούμε με κάποιους, η σύντομη συνάντηση, αλλά και η αποφυγή της σωματικής επαφής (αγκαλιά χειραψία κλπ) όταν είμαστε άρρωστοι, μπορεί να βοηθήσει.
- Προστασία με Μη Φαρμακευτικές Παρεμβάσεις: Σε πολλές χώρες, η χρήση της μάσκας, αλλά και οι πρακτικές υγιεινής των χεριών έχουν μειωθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο.
Αυτά τα μέτρα, ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικά όταν είμαστε άρρωστοι. Μπορούμε να προμηθευτούμε μάσκες προσώπου να τις χρησιμοποιούμε, όπως και όταν χρειάζεται.
Τα παραπάνω μέτρα χρησιμοποιούνται και συνδυαστικά, για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.
Το να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε την εξάπλωση των ιών του αναπνευστικού, μπορεί να προϋποθέτει κάποιες προσωπικές θυσίες αυτές τις γιορτές, εάν τύχει να είμαστε ένας λιγότερο τυχερούς που θα εμφανίσουν συμπτώματα.
Ωστόσο, πρέπει να ξέρουμε πως το να κάνουμε κάτι γι’ αυτό, θα ωφελήσει τους αγαπημένους μας αλλά και ευρύτερα το κοινωνικό σύνολο και τη δημόσια Υγεία.
