Τον γύρο του κόσμου έχει κάνει η είδηση του θανάτου του σφοδρότερου κατά πάσα πιθανότητα επικριτή του Βλαντίμιρ Πούτιν, Αλεξέι Ναβάλνι, σε ηλικία 47 ετών. Με τον Ρώσο πρόεδρο να ετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές του Μαρτίου για μια «κούρσα χωρίς αντίπαλο», ο θάνατος του Ναβάλνι, ενός μόνιμου «αγκαθιού στα πλευρά του Κρεμλίνου», ενδέχεται να διαδραματίσει το δικό του ρόλο, επαναφέροντας για άλλη μια φορά τα βλέμματα της διεθνούς κοινότητας και τις επικρίσεις της Δύσης στη Μόσχα.
Ευρισκόμενος σε σωφρονιστικό σύστημα κράτησης στην περιφέρεια Γιαμάλ-Νενέτς, στην περιοχή της Αρκτικής και 1900 χλμ. μακριά από τη ρωσική πρωτεύουσα, η ανακοίνωση των σωφρονιστικών αρχών αναφορικά με τον θάνατο του Ναβάλνι ανέφερε πως «αισθάνθηκε αδιαθεσία μετά από έναν περίπατο και σχεδόν αμέσως έχασε τις αισθήσεις του». «Πραγματοποιήθηκαν όλα τα απαραίτητα μέτρα ανάνηψης, αλλά δεν απέδωσαν θετικά αποτελέσματα», αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Οι ιατροί επιβεβαίωσαν τον θάνατο του κατάδικου», προστίθεται, ενώ τα αίτια θανάτου διερευνώνται, αναφέρεται επίσης. Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι ο Πούτιν ενημερώθηκε για τον θάνατό του, αλλά δεν είχε περαιτέρω πληροφορίες, ενώ η Μαρία Ζαχάροβα έδωσε τη δική της απάντηση στους «μύδρους» που εξαπολύει ομαδόν η Δύση, με τη Μαρία Ζαχάροβα να αναφέρει σε απάντησή της μέσω των social media πως η αντίδραση των ηγετών του ΝΑΤΟ «αποκαλύπτει την πραγματική τους φύση» και πως τα «συμπεράσματα της Δύσης εξήχθησαν ήδη, χωρίς να υπάρχει ιατροδικαστική γνωμάτευση».
Η τελευταία του εμφάνιση μέσω βίντεο και η απομόνωση
Ο Ναβάλνι φαινόταν υγιής όταν εμφανίστηκε μέσω βίντεο για μια έφεση στο δικαστήριο την Πέμπτη. Μιλώντας από τη φυλακή, ο Ναβάλνι παραπονέθηκε για τα συχνά πρόστιμα που λάμβανε ενώ βρισκόταν σε ένα κελί τιμωρίας και ζήτησε από τον δικαστή να του στείλει κάποια χρήματα «καθώς τα δικά μου τελειώνουν χάρη στις αποφάσεις σας».
Παράλληλα, η ομάδα γύρω από τον Ναβάλνι, έστειλε για λογαριασμό του ίδιου μήνυμα στη σύζυγό του, Γιούλια, στις 14 Φεβρουαρίου, ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου, στην οποία έγραφε: «Αισθάνομαι ότι είσαι κοντά μου κάθε δευτερόλεπτο και σε αγαπώ όλο και περισσότερο».
Οι μέθοδοί κράτησής του φέρονται πως ήταν ιδιαιτέρως σκληρές, με ενδεικτικό παράδειγμα να αποτελεί το ότι είχε μπει στην απομόνωση 11 φορές μέσα σε έξι μήνες μεταξύ του 2022 και του 2023, περνώντας την περσινή Πρωτοχρονιά στην απομόνωση επειδή είχε πάει για μπάνιο… 36 λεπτά νωρίτερα από το προβλεπόμενο.
Η δηλητηρίαση Ναβάλνι με novichok και η έρευνα για το «παλάτι του Πούτιν» από το κρεβάτι του νοσοκομείου
Ο φυλακισμένος ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι έγινε παγκοσμίως γνωστός, όταν αρρώστησε βαριά τον Αύγουστο του 2020, ενώ βρισκόταν σε πτήση επιστροφής στη Μόσχα από την πόλη Τομσκ της Σιβηρίας, στην οποία είχε βρεθεί για τη συλλογή στοιχείων για μια ακόμα έρευνα σε βάρος του καθεστώτος του Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο πιλότος πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στο Ομσκ, όπου ο Ναβάλνι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο για επείγουσα θεραπεία πριν μεταφερθεί στη Γερμανία, εξακολουθώντας να είναι σοβαρά άρρωστος.
Αργότερα δήλωσε ότι η ζωή του σώθηκε από τον πιλότο, ο οποίος εκτέλεσε αναγκαστική προσγείωση παρά τις προειδοποιήσεις για απειλή βόμβας στο αεροδρόμιο, και από τους τραυματιοφορείς που χορήγησαν αμέσως το αντίδοτο ατροπίνη στην πίστα του αεροδρομίου.
Επί τρεις ημέρες η σύζυγος του κ. Ναβάλνι, η Γιούλια, πάλευε για την αερομεταφορά του στο Βερολίνο, απευθύνοντας τελικά έκκληση απευθείας στον κ. Πούτιν, ενώ οι γιατροί στο Ομσκ, όπου νοσηλευόταν, αμφιταλαντεύονταν για τη διάγνωση.
Μόλις έφτασε στο Βερολίνο, ένα γερμανικό στρατιωτικό εργαστήριο αναγνώρισε το εν λόγω δηλητήριο. Ήταν το novichok, ο νευροτοξικός παράγοντας που θεωρήθηκε ότι χρησιμοποιήθηκε και δύο χρόνια νωρίτερα εναντίον του Σεργκέι και της Γιούλια Σκριπάλ στο Σάλσμπερι, όπως αναφέρει στο ρεπορτάζ του το Sky News.
Μια μεταγενέστερη έρευνα της ανεξάρτητης ομάδας ερευνητικής δημοσιογραφίας Bellingcat και του CNN διαπίστωσε ότι μια επίλεκτη ομάδα της ρωσικής υπηρεσίας ασφαλείας FSB, αποτελούμενη από περίπου έξι έως δέκα πράκτορες, παρακολουθούσε τον Ναβάλνι για περισσότερα από τρία χρόνια. Ένας από αυτούς τους πράκτορες αποκάλυψε σε μια παρακολούθηση ότι ο θανατηφόρος νευροπαραλυτικός παράγοντας Novichok είχε φυτευτεί στο εσώρουχο του ακτιβιστή.
Η Δύση επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία και απαίτησε πλήρη έρευνα. Αλλά το Κρεμλίνο αρνήθηκε, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να προτείνει ότι ο κ. Ναβάλνι μπορεί να δηλητηριάστηκε.Ο κ. Πούτιν απέκρουσε τις κατηγορίες και επέστρεψε σε ένα γνωστό θέμα, ότι ο κ. Ναβάλνι ήταν πράκτορας της Δύσης.«Ποιος τον χρειάζεται ούτως ή άλλως;», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος στην ετήσια συνέντευξη Τύπου. «Αν [αυτοί] το ήθελαν, πιθανότατα θα τον είχαν τελειώσει».
Παρά βέβαια τις αποκαλύψεις αυτές, ο Ναβάλνι δήλωσε ότι δεν πίστευε ότι θα γινόταν έρευνα στη Ρωσία. «Έχει γίνει τόσο προφανές ότι πίσω από αυτό ήταν ο Πούτιν προσωπικά», δήλωσε.
Υπό τη φροντίδα των γιατρών στο νοσοκομείο Charite του Βερολίνου, ο κ. Ναβάλνι πέτυχε να αναρρώσει μετά από μια μακρά διαδικασία.Από το κρεβάτι του νοσοκομείου του, έθεσε τις βάσεις για την πιο καταδικαστική έρευνα που είχε κάνει μέχρι σήμερα – σε αυτό που αποκάλεσε “παλάτι του Πούτιν”, μια κατοικία δισεκατομμυρίων δολαρίων στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας, που πιθανότατα χτίστηκε με τα χρήματα Ρώσων φορολογουμένων.
Όμως, σε μια απόφαση που προκάλεσε παγκόσμια έκπληξη, ο Ναβάλνι αποφάσισε να επιστρέψει στη Μόσχα το 2021. Είπε: «Ποτέ δεν υπήρξε ζήτημα για μένα αν θα επιστρέψω ή όχι, ποτέ». Ήξερε τι τον περίμενε. Συνελήφθη στον έλεγχο διαβατηρίων για υποτιθέμενη παραβίαση της αναστολής που του είχε δοθεί, με τον ίδιο φυσικά να θεωρεί πολιτικά υποκινούμενη την απόφαση, με αποτέλεσμα να τεθεί υπό κράτηση και να παραμένει έγκλειστος μέχρι και σήμερα.
Δύο ημέρες μετά τη σύλληψή του η έρευνά του για το παλάτι του Πούτιν έγινε viral. Μέσα σε λίγες εβδομάδες είχε προβληθεί περισσότερες από 100 εκατομμύρια φορές.
Οι διαδηλώσεις, οι δημοτικές εκλογές του 2013 στη Μόσχα και οι φυλακίσεις για πάνω από 30 χρόνια
Ο Αλεξέι Ναβάλνι αποτελούσε επί μακρόν αγκάθι στο πλευρό του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, αποκαλύπτοντας τη διαφθορά σε υψηλά κλιμάκια, κάνοντας εκστρατεία κατά του κυβερνώντος κόμματος “Ενωμένη Ρωσία” και οργανώνοντας μερικές από τις μεγαλύτερες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις των τελευταίων ετών, ειδικά κατά τα πρώτα χρόνια της προηγούμενης δεκαετίας.
Το αποκορύφωμα της πολιτικής του καριέρας ήρθε το 2013, όταν κέρδισε το 27% των ψήφων στις δημοτικές εκλογές της Μόσχας, σε μια εκλογική αναμέτρηση στην οποία πολλοί πιστεύουν ότι δεν διεξήχθη ελεύθερα.
Δικηγόρος ο ίδιος, ο κ. Ναβάλνι δεν αντιμετώπισε ποτέ τη δέουσα διαδικασία απέναντι σε μια σειρά από διώξεις με πολιτικά κίνητρα – αλλά δεν εγκατέλειψε ποτέ τον αγώνα. Και ζήτησε από τους πολίτες να μην τα παρατήσουν.
«Αγωνίζομαι όσο καλύτερα μπορώ», είπε σε μια εμφάνισή του στο δικαστήριο. «Και θα συνεχίσω να το κάνω, παρά το γεγονός ότι βρίσκομαι πλέον υπό τον έλεγχο ανθρώπων που λατρεύουν να σπιλώνουν τα πάντα με χημικά όπλα».
«Η ζωή μου δεν αξίζει δύο σεντς, αλλά θα κάνω ό,τι μπορώ για να επικρατήσει ο νόμος. Και χαιρετίζω όλους τους έντιμους ανθρώπους σε όλη τη χώρα που δεν φοβούνται και που βγαίνουν στους δρόμους».
Το 2018 δεν είχε το δικαίωμα να κατέβει στις εκλογές απέναντι στον Πούτιν, αποδεικνύοντας ότι παρέμενε ένας ισχυρός αντίπαλος.
Πέραν της καταδίκης του για παραβίαση της αναστολής μετά την επιστροφή του στη Ρωσία από τη Γερμανία τον Ιανουάριο του 2021, ο Ναβάλνι εξέτιε ποινές φυλάκισης που υπερέβαιναν τα 30 χρόνια, κατηγορούμενος για εξτρεμισμό και απάτη. Δεν περίμενε να αποφυλακιστεί όσο ζούσε ο Πούτιν.
‘Ηταν ένας εκ των υποψηφίων για να λάβει το Νόμπελ Ειρήνης το 2023, το οποίο πήρε η Ιρανή Ναργκίς Μοχαμαντί, με την Επιτροπή να τιμά τον αγώνα κατά της καταπίεσης των γυναικών στο Ιράν.
